Mediagedrag en COVID-19

Mervyn Brookson

Televisie:

Sinds 9 maart heeft Stichting Kijkonderzoek (SKO) een significante stijging gemeten in de tijd die we met zijn allen voor het televisiescherm doorbrengen. Ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar gaat het om 33 extra minuten per dag voor het TV scherm. Dat is een stijging van circa 15%-20% ten opzichte van voorgaande jaren. Met name nieuws en actualiteitenprogramma’s zijn extra goed bekeken.

Verandering in kijktijd per genre in 2020 vs. 2019, 6 jaar en ouder (bron: stichting kijkonderzoek)

Televisie vervult een duidelijke rol in de informatievoorziening waarbij de toespraken van minister-president Mark Rutte op 16 maart (7,4 miljoen kijkers) en de toespraak van koning Willem-Alexander op 20 maart.(6,6 miljoen kijkers) de best bekeken televisiemomenten waren van de afgelopen periode.

Online:

Vinex publiceerde deze week cijfers van het Nederlands Online Bereiksonderzoek (NOBO) waaruit blijkt dat nieuwsmedia ook online meer geraadpleegd worden. In de doelgroep 20-34 jarigen wordt een verdubbeling van de surftijd naar nieuwssites gerapporteerd t.o.v. enkele weken geleden. In de meest brede doelgroep van Nederlanders van 6 jaar en ouder rapporteert NOBO circa 71% meer surftijd naar nieuwssites.

Webshops en online dienstverleners laten per categorie zeer wisselende ontwikkelingen zien aldus Thuiswinkel.org met name door significant lagere online bestedingen in mode en door het uitblijven van het boeken van reizen en vakanties. De online supermarkten kunnen de vraag daarentegen amper aan. Daarnaast moeten consumenten letterlijk noodgedwongen gebruik maken van online diensten voor zowel werk als privé.

Dit beeld komt in grote lijnen overeen met het veranderde online mediagedrag in China. Uit de recente publicatie van Gartner blijkt dat ook in China de tijdbesteding online met 20% toe is genomen.

Radio:

Hoewel we nu minder in de auto zitten en onderweg zijn, luisteren we thuis mogelijk vaker naar de radio. De luistercijfers van het Nationaal Luister Onderzoek (NLO) worden over een maand gepubliceerd en betreffen een gemiddelde van een periode van twee maanden. We zullen dus nog even moeten wachten of en in welke mate dit beeld inderdaad bevestigd wordt.

Een indicatie is echter te vinden bij data van NLO over radio luisteren via het internet. In die cijfers is een stijging te zien van 16% meer streamstarts in week 11 ten opzichte van week 8. Kijken we alleen naar de nieuwszenders, dan is de stijging maar liefst 48%.

Streamstarts radio via internet (bron: Nationaal Luisteronderzoek)

Dagbladen en tijdschriften:

We noemden al dat de consumptie van nieuwsmedia online nagenoeg is verdubbeld, maar wat weten we van print? Het bereik van dagbladen en tijdschriften wordt voor de advertentiemarkt gemeten door NOM en betreft een jaargemiddelde waardoor specifieke veranderingen per week helaas niet inzichtelijk worden. We weten echter dat het drukken en bezorging gewoon doorgaan, de consument veel tijd thuis doorbrengt en gezien de stijging in het gebruik van alle nieuwsmedia op TV, via de radio en online zal dat naar verwachting zeker niet anders zijn voor de gedrukte nieuwsmedia.

De nieuwssites van de dagbladen zien het online bezoek exploderen. Xavier van Leeuwe, Director Consumers bij Mediahuis Nederland geeft aan dat de abonnementen uitermate stabiel zijn, ook tijdens deze periode. Wel ziet hij een verschuiving van de losse verkoop. De verkoop in tabakszaken is iets afgenomen maar juist sterk toegenomen in de supermarkten.

Harriet Schrier, Directeur Magazine Media Associatie (MMA) ziet op dit moment eveneens een stijging van de losse verkoop van magazines. Met name bij de supermarkten is er een oplagestijging tussen de 30% en 50% waarneembaar. Maar ook bij de overige retailers zijn er stijgingen vooral bij de weekbladen, jeugdmagazines en omroepbladen. Tot nu toe zijn er 214 verkooppunten gesloten. Het betreft ziekenhuizen, vakantieparken, zelfstandige boekhandels en tabakszaken en winkels op stations en Schiphol. Zolang de overheid geen maatregelen neemt ten aanzien van verplichte winkelsluitingen worden ook de komende weken nog positieve indexen verwacht en daarna stabilisatie.

Buitenreclame:

Door de aangescherpte maatregelen zijn we met zijn allen veel minder onderweg. We vermijden het openbaar vervoer en de NS rapporteerde een daling van 85% van de reizigers. Ook Rijkswaterstaat Verkeersinformatie ziet nog maar 13km file op een dag waarop 400km file de norm is. Het is echter zeker niet zo dat we helemaal niet meer buiten zijn want we gaan nog steeds regelmatig de deur uit naar o.a. de supermarkt.

Sander van der Drift, Geo Data Scientist bij DAT.Mobility deelde onderstaande animatie via LinkedIn. Op basis van een Nederlands Verplaatsings Panel (n=5.000) bracht hij in kaart hoe 19 maart (7 dagen na de eerste oproep om thuis te werken) afweek van een reguliere donderdag waarbij per tijdstip op de dag te zien in hoeverre men meer of minder te voet onderweg ging of gebruik maakte van het OV, de auto, en de fiets. Hieruit blijkt duidelijk dat het OV bijna volledig wordt ontweken. Tijdens de gebruikelijk spits is de grootste daling in het autogebruik zichtbaar en gedurende reguliere werktijden is te zien dat we nu veel meer gebruik maken van de fiets of te voet op stap gaan.

Bron: Nederlands Verplaatsings Panel – bekijk de volledige animatie via deze link