Ja/Ja-sticker Amsterdam mag van de rechter, wat betekent dit voor adverteerders?

Linda Hell

Door de invoering van dit opt-in systeem krijgen huishoudens in Amsterdam alleen reclamedrukwerk als ze zelf een groene sticker op hun brievenbus plakken. Adverteerders die toch folders door de bus doen riskeren een boete van de gemeente. Voor huis-aan-huis bladen geldt geen opt-in.

Opt-in en opt-out regimes

Nu werken alle andere gemeenten nog met het opt-out systeem dat is vastgelegd in de Reclamecode Verspreiding Ongeadresseerd Drukwerk (VOR). Daarin staat dat huishoudens met een Nee/Nee- of een Nee/Ja-sticker kunnen aangeven dat ze geen reclamefolders willen. Maar meerdere grote gemeenten zijn bezig om dit systeem net als Amsterdam om te draaien. Onder meer Utrecht, Rotterdam en Haarlem gaan per 1 januari de sticker invoeren. Nijmegen is ook voor de invoering, maar de gemeente heeft nog geen datum geprikt. Haarlem liet tegenover NOS weten dat het liever al eerder de sticker had ingevoerd, maar op het besluit van de rechter wilde wachten. De gemeente Utrecht wil nog een stap verder gaan en ook huis-aan-huis bladen onder het opt-in regime laten vallen.

Versnipperd beleid

Bij ondernemersvereniging MKB-Nederland leidt de uitspraak tot zorgen. Een woordvoerder tegenover NOS: "Wij vrezen dat er een lappendeken aan verschillende regimes gaat ontstaan". De belangenorganisatie pleit daarom voor een landelijk model en hoopt dat gemeenten daarop wachten.
Ook voor landelijke adverteerders is een versnipperd folder-beleid in plaats van de algemeen bindende zelfregulering niet praktisch.

Overzicht huidige situatie

Wanneer je folders verspreidt voor je campagne of in huis-aan-huis bladen adverteert heb je nu te maken met de volgende situatie:

• Landelijke zelfregulering:
  - Opt-out voor ongeadresseerd drukwerk vastgelegd in Reclamecode Verspreiding Ongeadresseerd Drukwerk. Wie geen folders wil, alleen huis-aan-huis bladen of helemaal niets, geeft dit aan via een sticker bij de brievenbus. Wie niets plakt ontvangt beide
  - Klachten kunnen worden eerst worden gemeld bij de verspreiders/afzenders en bij ‘geen gehoor’ bij Stichting Reclamecode (SRC)
• Gemeentelijke verordening in Amsterdam, en per 1 januari 2020 mogelijk in meer grote gemeenten:
  - Opt-in voor ongeadresseerd drukwerk middels een groene Ja/Ja-sticker bij de brievenbus
  - Consumenten die geen huis-aan-huis blad willen moeten daarnaast een NEE-NEE sticker plakken
  - Utrecht overweegt ook een opt-in regime voor huis-aan-huis bladen
  - Klachten komen binnen en worden afgehandeld via de verschillende gemeenten
  - Amsterdammers kunnen voor klachten ook een formulier invullen op de site van de ‘Zet je brievenbus op groen’ campagne.

Wat kun je als adverteerder doen?

Zolang er nog geen landelijk model is raden wij je aan:

• Per 1 januari 2020 zullen meer gemeenten opt-in gaan voeren; overleg met je bureau en/of verspreider welke gevolgen dit heeft voor je campagne(s)
• Heb je een product dat via retailers wordt aangeboden of heb je zelf een fysieke vestiging in een gemeente met opt-in beleid? Zorg dan dat hier ook de groene Ja/Ja-stickers op de toonbank liggen. Deze sluiten aan bij de ‘Zet je brievenbus op Groen’ campagne, die verspreiders en hun organisatie MailDB zijn gestart om het publiek de opt-in sticker te laten gebruiken
• Omdat klagen nu ook direct via de gemeenten mogelijk is, kun je als adverteerder bijvoorbeeld klachten krijgt van een Amsterdammer die denkt dat een folder van een derde waarin je product wordt genoemd van jou afkomstig is. Loop je tegen dit soort zaken aan in de praktijk? Meld dit dan graag aan ons, zodat we kunnen inventariseren hoe de opt-in in de praktijk uitwerkt voor adverteerders

Next steps lobby

Ondertussen zit de branche voor reclamedrukwerk niet stil:  MailDB, KVGO en Spotta beraden zich op vervolgstappen. “We zijn natuurlijk teleurgesteld over deze uitspraak, die grote gevolgen heeft voor alle betrokken partijen vanuit de branche in Amsterdam”, zegt Eelco Lulofs, voorzitter van branchevereniging MailDB en commercieel directeur van verspreider Spotta. Zij hebben drie maanden om in cassatie te gaan bij de Hoge Raad.

Ook werd vrijdag 4 oktober jl bekend dat de lobby de gemeente Tilburg, die de sticker per 1 januari 2020 wil invoeren, heeft aangeschreven. De gemeente zou een schadeclaim riskeren wanneer ze de sticker invoeren zonder net als Amsterdam een overgangstermijn van 20 maanden te hanteren. De betrokken Wethouder liet tegenover AD.nl weten de brief te betrekken bij de afweging die op korte termijn over de Ja/Ja-sticker wordt gemaakt.

Heb je vragen of opmerkingen over de Ja/Ja-ontwikkelingen? Dan kun je contact met ons opnemen via linda.hell@bva.nl of tel 020 79 888 50.